اولین تصاویر از کشف یک کارگاه تولید جنگافزار در سوادکوه!
تاریخ انتشار: ۱۴ مهر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۸۲۷۲۷۴
به گزارش همشهری آنلاین، غارقلعه اسپهبدخورشید در شهرستان سوادکوه که یکی از آثار طبیعی-تاریخی ارزشمند و کمتر شناخته شده مازندران محسوب میشود، از اوایل ماه گذشته وارد دوران جدیدی از نگهداری و فعالیتهای باستانشناسی شده است.
پس از اینکه از سال ۱۳۹۹ اداره کل پایگاههای میراث ملی و جهانی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی پایگاه ملی غار اسپهبد خورشید را افتتاح کرد، برنامهریزیها برای نگهداری و حفاظت از این اثر ارزشمند و کمنظیر تاریخی وارد فاز جدیدی شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
به گفته آرش عابدینی که علاوه بر مسئولیت مدیریت پایگاه ملی غار اسپهبدخورشید و آثار وابسته، سرپرستی تیم کاوش این غار را نیز به عهده دارد، مجوز نخستین فصل کاوش باستانشناسی و حفاظت سازههای معماری اسپهبدخورشید برای بازه زمانی ۵ شهریور تا ۲۰ مهر صادر شد که عملیات کاوش اخیرا به پایان رسیده و اقدامات مربوط به حفاظت سازههای معماری نیز در حال انجام است.
وی اظهار میکند: فصل اول کاوش غار اسپهبد خورشید در تراس اول ضلع غربی غار انجام شد که طی آن پدیدهها و آثار معماری این غارقلعه به دست آمد.
کشف کارگاه تولید جنگافزارمدیر پایگاه ملی غار اسپهبدخورشید از کشف یک کارگاه تولید جنگافزارها در محوطه کاوش شده خبر میدهد و میگوید: در بخشی از محدوده کاوش شده تراس اول ضلع غربی یک کوره از دوره ساسانی یافت شد که در این کوره برای خودشان اسلحه میساختند. در حقیقت مکانی برای ساخت نوک پیکان، خنجر، شمشیر و زوبین بود. آثار و شواهد فلزکاری مانند قالبها و ماسه ریختهگری هم مشاهده شده است. شمش فلز در این مکان قالبگیری شد. قبضه شمشیر، نوک پیکان و قالب و خنجر و زوبین یافت شد. ماسه ریختهگری و قالبها هم کشف شد.
عابدینی درباره آثار معماری کشف شده در این بخش از غارقلعه اسپهبدخورشید نیز خاطرنشان میکند: دو طاق بسیار زیبای به جا مانده از دوره ساسانی داشتیم که یکی در محل ورودی به فضای بعدی بود و در فصل بعدیِ کاوشها برای بیرون آوردن آن از خاک اقدام میشود. یک نورگیر هم که به نوعی پنجره طاقدار است و نور فضای پشتسرش را تامین میکرد نیز در این قسمت قابل مشاهده است.
وی میافزاید: یک طاقچه بسیار زیبا هم با نقوشی دیدنی یافت شد. در این طاقچه نقش سوار ساسانی، نقش ببر و نقش اسب در کنار نقوش انتزاعی انسانی قابل مشاهده است. نقش ببر در این طاقچه میتواند نشانهای از مشاهده ببر مازندران در همان دوران باشد. یک راهپله با بیش از ۲۰ پله نیز وجود دارد که طبقه اول را به طبقه دوم وصل میکرد.
مدیر پایگاه ملی غارقلعه اسپهدخورشید و آثار وابسته به کشف و مشاهده بقایای ظروف شیشهای و سفالی نیز در این محوطه اشاره میکند و میگوید: علاوه بر ادوات جنگی و بقایای فلزکاری، شیشههای شکسته دوره ساسانی و سفالهای آن دوران هم به دست آمد. یک مُهر به خط پهلوی کتیبهای نیز از زیر خاک به دست آمد که پاکسازی آن انجام شد و مرمت و رمزگشایی آن را قرار است انجام دهیم.
عابدینی با بیان اینکه در فصل نخست کاوش باستانشناسی غارقلعه اسپهبدخورشید حدود ۱۰۰ متر مربع کاوش شد، دستاوردهای این کاوش را برای دستیابی به اطلاعاتی بیشتر و دقیقتر از تاریخ منطقه و همچنین رازهای تاریخی غار اسپهبدخورشید بسیار اثرگذار و ارزشمند توصیف میکند و میافزاید: خوشبختانه نخستین فصل کاوش بسیار رضایتبخش بود. با پایان یافتن کار کاوش از چند روز پیش عملیات حفاظت و مرمت سازههای معماری این محوطه مانند تثبیت نقوشی که روی دیوار ثبت شده آغاز شده است.
وی اظهار میکند: وسعت معماری غار بسیار زیاد است و شاید کاوش کامل آن سالها طول بکشد. ضمن این که منطقه صعبالعبور است و به سادگی نمیتوان به آن دسترسی داشت. اما پس از جمعبندی نتایج این فصل از کاوش و همچنین انجام عملیات حفاظت همین محدوده کاوش شده، در فصلهای بعدی طبقات دوم و سوم را کاوش میکنیم.
مدیرپایگاه ملی غارقلعه اسپهبدخورشید و آثار وابسته از ثبت یک اقدام مردمی برای کمک به حفاظت از این غار نیز خبر میدهد و میگوید: با توجه به صعبالعبور بودن محوطه غار و دسترسی دشوار به آن، برای انتقال مصالح مد نظر به محوطه با مشکل و محدودیت مواجه هستیم. به همین دلیل برای حمل مصالح مرمت، در فضای مجازی فراخوان دادیم که با استقبال بسیار زیاد کوهنوردان و طبیعتگردان و دوستداران میراث فرهنگی مواجه شد. حدود ۷۰ نفر اعلام آمادگی کردند و مصالحی که بستهبندی کرده بودیم را به محوطه انتقال دادند.
انجام عملیات حفاظت اضطراریدر حال حاضر فعالیتهای مربوط به حفاظت اضطراری بقایای معماری کشف شده در تراس اول ضلع غربی اسپهبدخورشید آغاز شده و با اولویت استحکامبخشی به منظور جلوگیری از تخریب و آسیب در حال انجام است. به گفته مسعود نیکوبیان جانشین معاون میراث فرهنگی و کارشناس مرمت اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مازندران، برای این قبیل آثار در کار حفاظت عمدتا استحکامبخشی و حفاظت اضطراری مطرح است.
نیکوبیان میگوید: برای این محوطه در واقع اقدامی به نام بازسازی نداریم. مثلا در گوشههای طاقها که به دلیل عوامل انسانی و محیطی تخریب شده و امکان دارد که کلا تخریب شود، قسمتهای دچار تنش را استحکامبخشی میکنیم.
مدرس گروه هنر و معماری دانشگاه مازندران اظهار میکند: معمولا برای سازههایی که به این شکل در اثر عوامل زمانی و انسانی آسیب میبیینند و بحث باستانی بودنشان هم مطرح است استحکامبخشی اهمیت بیشتری دارد. مثلا در مورد بناهای دوره قاجار بازسازی هم مطرح است تا قابلیت استفاده داشته باشند. اما در چنین مواردی بازسازی از نظر مرمت اشتباه است و اولویت با حفظ شرایط موجود است.
جانشین معاونت میراث فرهنگی مازندران درباره روند استحکامبخشی این محوطه و بقایای معماری میگوید: قسمتهای آسیب دیده با مصالح و خاکی که از همان نقطه به دست آمده و برخی مواد شیمیایی استحکامبخشی میشود و استحکامبخشی نقش و نگار کشف شده نیز با پارالویید و پیلیمال انجام میشود.
این اقدامات در قالب فعالیتهای پایگاه ملی غار اسپبهد خورشید و آثار وابسته انجام میشود. آثار وابسته غار اسپهبدخورشید شامل قلعه کنگلو، قلعه رواتسر، غار کیجاکرچال، برج باوند، آتشکده ارفعده و طاقهای تاریخی منطقه دوآب میشود که مجموعا ۱۰ اثر وابسته هستند.
طاق طبیعی اسپهبد خورشید با دهانهای به طول ۸۵ متر با بقایای قلعهای کهن در ارتفاعات خطیرکوه در حاشیه شرقی جاده سوادکوه واقع شده که در دو سوی دهانه داخلی این اثر طبیعی سازههایی مطبق از کف تا زیر طاق با کاربری فضاهای مسکونی و تدافعی شامل پلکان، حوض، انبار و آبانبار، از جنس لاشه سنگ و ملات آهک و گچ بنا شده است.
ورودی این طاق و غار که در سال ۱۳۳۵ توسط عدهای از غارشناسان ایرانی کشف شد با سنگ و ساروج چیده شده و تا مدخل آن ادامه دارد که حکایتگر سابقه ساخت این بنا در دوره ساسانیان است. ۲ اتاق بزرگ در سمت راست و چند اتاق در سمت چپ همراه با بناهای انتهای غار نیز کاربردهای گوناگون داشتند.
این اثر مهم و کمترشناخته شده باستانی مازندران طی سالهای اخیر به دلیل فعالیت بیضابطه معادن شن و ماسه و انجام انفجارهای معدنی در اطراف آن همواره در معرض تهدید قرار داشت، اما با راهاندازی پایگاه ملی برای این اثر طبیعی-تاریخی، پیگیریها برای بهبود وضعیت و کاهش تهدیدهای آن افزایش یافت و اکنون برای نخستین بار کاوش باستانشناسی آن انجام شد.
کد خبر 794122 منبع: ایرنا برچسبها خبر مهم فرهنگ - میراث فرهنگیمنبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: خبر مهم فرهنگ میراث فرهنگی کاوش باستان شناسی پایگاه ملی غار اسپهبد خورشید میراث فرهنگی استحکام بخشی دوره ساسانی غار اسپهبد کاوش شد کشف شد
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۸۲۷۲۷۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ماجرای ویدیوی منتشرشده در خصوص تابوتهای جوبجی چیست؟
به گزارش خبرنگار مهر، سیدمحسن حسینی صبح امروز سه شنبه در گفت و گویی رسانه ای اظهار کرد: با صدور مجوز فصل پنجم کاوش از سوی پژوهشگاه میراثفرهنگی کشور، هیأت باستانشناسی به منظور کاوش علمی و نجاتبخشی در محل محوطه تاریخی جوبجی حضور یافت که به دنبال آن، کاوش کاملاً علمی باحضور کارشناسان متخصص باستانشناس و مرمتگر انجام شد که حاصل این کاوشها کشف تعدادی تابوت بود که در بعضی از آنها بقایای اسکلت انسانی وجود داشت.
معاون میراثفرهنگی خوزستان ادامه داد: از همینرو، با حضور کارشناس مرمتگر در هیأت، اقدامات علمی و مرمتی اولیه روی تابوتها و اسکلتها انجام شد و سپس با ساماندهی اصولی، همه تابوتها به منظور اقدامات بعدی از جمله مستندنگاری و مرمت، به کارگاه و آزمایشگاه پایگاه میراثجهانی منتقل شدند که در محیط آزمایشگاهی و کاملاً علمی مطالعات و اقدامات حفاظتی انجام شد و در حال حاضر نیز این تابوتها در انبار قرار دارند و به محض راهاندازی موزه باستانشناسی رامهرمز، همه اشیاء و تابوتها به موزه رامهرمز انتقال خواهند یافت.
او افزود: از آغاز کار دولت سیزدهم، حفظ و حراست از اموال و اشیای ملی در اولویت کار میراثفرهنگی قرار گرفته و در سال جدید هم به منظور ساماندهی این تابوتها و نیز اشیا و اموال فرهنگی پنج شهرستان دیگر، تأمین اعتبار انجام دادهایم.
حسینی با اشاره به ویدیوی منتشر شده در خصوص نابودی اسکلت های کشف شده در جوبجی گفت: بعد از گذشت پنج سال دوباره این فیلم که در زمان خود پاسخ داده شده بود را بازپخش شده است.
او افزود: در هر هیأت کاوش باستانشناسی حداقل یک نفر مرمتگر و یک نفر استخوانشناس وجود دارد که اقدامات و موارد حفاظتی اولیه را روی اشیاءِ مکشوف انجام میدهند.
معاون میراثفرهنگی خوزستان بیان کرد: اشیا و اموال حاصل از کاوشهای جوبجی در محل استاندارد و مخزن امن قرار دارند، بخش از کشفیات هم در مجهزترین آزمایشگاههای میراثفرهنگی کشور توسط کارشناسان مرتبط و مجرب در دست بررسی هستند.
کد خبر 6092965